Orkisz i kasza orkiszowa - właściwości i wartości odżywcze

Przez dłuższy czas orkisz był niedoceniany i przegrywał starcie z innymi zbożami. Na szczęście od około 20 lat jego rola w kuchni polskiej – tradycyjnej i nowoczesnej zmieniła się. Dzisiaj, odkrywszy, ile cennych składników odżywczych posiada oraz jak niski ma indeks glikemiczny, zaczęto eksperymentować z jego wykorzystaniem. Wszyscy, którzy nie mają zdrowotnych przeciwwskazań do spożywania glutenu, mogą więc cieszyć się wyjątkowym smakiem oraz właściwościami tego gatunku.

Orkisz - co to jest?

Jest podgatunkiem pszenicy, a znany był już w starożytności. W swoim składzie orkisz ma cenne składniki, jak choćby skrobię, minerały, tłuszcze oraz białka. Jego wartość dla człowieka podnosi dodatkowo obecność nienasyconych kwasów tłuszczowych.

Odmiany orkiszu

Jest wiele odmian orkiszu. Uprawiany przez lata doczekał się licznych modyfikacji. Najbardziej znane w Polsce są m.in. Rokosz, Wirtasz i Kuiavia, które zostały wpisane do Krajowego Rejestru Odmian. Można spotkać również uprawy odmian niemieckich,  w tym Frankenkorn czy Schwabenkorn.

Orkisz ekspandowany

Podobnie jak inne zboża serwowane w nowoczesnej formie, jako przekąska i dodatek do deserów, również orkisz można kupić w formie ekspandowanej. Jest ona szczególnie atrakcyjna dla najmłodszych, ponieważ dzięki obróbce zyskuje lekkość i chrupkość. A składniki odżywcze zostają zachowane.

Orkisz preparowany

Pod wpływem obróbki termicznej oraz ciśnieniowej, orkisz zmienia swoją strukturę. Staje się nadmuchany i chrupiący – gotowy do jedzenia bezpośredniego, np. z dodatkiem jogurtu.

Orkisz a pszenica

Orkisz jest podgatunkiem pszenicy – jednym z najstarszych na świecie. W przeciwieństwie do zwykłej pszenicy ma bogatszy skład. Zawiera więcej błonnika oraz cennych składników odżywczych. Ze względu na to, że w czasie obróbki nie jest mocno przetwarzany i silnie oczyszczany, zachowuje znacznie więcej bogactwa niż klasyczna pszenica, która jest poddawana licznym modyfikacjom genetycznym.

Czy orkisz jest zdrowy?

Nazywany złotem przodków, zdrowszą wersją pszenicy orkisz jest cennym składnikiem codziennej diety. Wzmacnia narządy wewnętrzne, przyspiesza przemianę materii, wspomaga regenerację po przebytym zawale serca, ogrzewa, a odpowiednio przyrządzony działa jak naturalny antybiotyk wzmacniający układ immunologiczny. Krótko mówiąc – orkisz jest bardzo zdrowy!

Orkisz - działanie

Orkisz ma działanie:

• wzmacniające, regenerujące,
• antyalergiczne, przeciwzapalne,
• zapobiegające nowotworom,
• budulcowe dla tkanek mięśniowych,
• poprawiające nastrój,
• stymulujące wzrost włosów i paznokci,
• wspierające trawienie (dzięki zawartości błonnika).

Orkisz leczniczy

Od dawna orkisz uznawany jest za środek leczniczy. Św. Hildegarda uznawała go za odmianę, która wspomaga ukrwienie organizmu, wzmacnia kości i mięśnie.

Orkisz a cukrzyca

Ze względu na swoje właściwości (zmniejszenie zapotrzebowania na insulinę, niski indeks glikemiczny oraz wsparcie w przemianie materii), potrawy z orkiszu mogą być spożywane przez cukrzyków. To dlatego, że są to produkty pełnoziarniste z orkiszu.

Gdzie kupić orkisz?

Kupno samego orkiszu możliwe jest w większości sklepów spożywczych. Chcąc mieć absolutną pewność na temat pochodzenia produktu i jego jakości warto udać się na zakupy bezpośrednio do młyna. Jeżeli szukasz dobrej jakości kasz zawierających orkisz, zaufaj polskiej marce Helpa.

Kasza orkiszowa

Kasza orkiszowa zawiera mniej glutenu niż pszenica. Jest bogata w miedź, fosfor, żelazo, witaminy A, E, PP, D. Może być traktowana jako dodatek do dań obiadowych, ale równie dobrze do gotowania nowoczesnego kaszotto z dodatkami czy deserów.

Kasza orkiszowa - właściwości

Jedzenie kaszy orkiszowej sprzyja podnoszeniu odporności, działa napotnie i rozgrzewająco – jest polecane zawsze, ale szczególnie w stanach grypy czy przeziębienia.

Czy orkisz zawiera gluten?

Tak, orkisz jest kaszą glutenową.

Orkisz bez glutenu

Obecnie nie powstała odmiana orkiszu, która byłaby na tyle oczyszczona, że nie zawierałaby ani odrobiny glutenu.

Kasza orkiszowa - indeks glikemiczny

Kasza orkiszowa ma niski indeks glikemiczny.

Kasza orkiszowa - wartości odżywcze

W 100 gramach kaszy orkiszowej znajduje się w przybliżeniu:

• 0,80 g tłuszczów,
• 19 g węglowodanów,
• 3,30 g błonnika pokarmowego i tyle samo białka.

Kasza orkiszowa a kalorie

Wartość energetyczna 100 gramów suchej kaszy to nawet 340 kalorii, dlatego niekoniecznie jest ona polecana osobom, które chcą schudnąć.

Kasza orkiszowa - dieta

Kasza orkiszowa, pomimo swojej kaloryczności, polecana jest także osobom na diecie. Ze względu na właściwości orkiszu, warto w odpowiednich ilościach włączyć jego produkty do codziennego jadłospisu. Żyjący aktywnie, cierpiący na cukrzycę, borykający się z wysokim poziomem cholesterolu również powinni uwzględnić ten produkt w codziennym jadłospisie. Tzw. dieta orkiszowa wzmacnia narządy organizmu, sprawiając, że m.in. serce czy nerki pracują lepiej.

Kasza orkiszowa - gotowanie

Podobnie, jak w przypadku innych kasz, orkiszowej również nie warto kupować w wersji instant. Znacznie zdrowsze jest sięganie po klasyczne produkty, które trzeba gotować. Przygotowanie dania trwa tylko trochę dłużej (20-30 minut), ale jego smak i właściwości utrzymują się na wysokim poziomie. Aby uzyskać sypką kaszę, najlepiej jest gotować ją w proporcji 1 szklanka kaszy na 2 szklanki wody.

Kasza orkiszowa dla niemowląt

Już najmłodsze dzieci mogą jeść kaszę orkiszową. Warto włączyć ją do jadłospisu na etapie rozszerzania diety po 6. miesiącu. Dzieciom można serwować danie jako element obiadu w formie kaszki z dodatkiem np. owoców i warzyw liofilizowanych Helpa.