Żelazo w diecie dziecka
Rola żelaza w organizmie
Rozszerzanie diety nie tylko nauka i zabawa dla naszego dziecka. To także moment, w którym poprzez właściwy dobór posiłków możemy wspomóc właściwy rozwój dziecka. Dlatego też powinniśmy rozpocząć naturalną suplementację, takich składników jak żelazo i wapń. Jaką rolę pełni żelazo w diecie dziecka? Jakie są skutki niedoboru żelaza? Dlaczego jest on tak ważny w rozwoju niemowlaka? Tego wszystkiego dowiecie się w tym artykule.
Wpływ żelaza na rozwój niemowlaka
W okolicach 6. miesiąca niemowlaka powoli kończą się zapasy żelaza w organizmie nagromadzone w trakcie ciąży. Jest to też czas, w którym wzrasta zapotrzebowanie na nie rozwoju dziecka - jest ono nawet większe od zapotrzebowania dla osoby dorosłej! Dlatego w okresie rozszerzania diety ważne jest, żeby komponować posiłki dla dziecka ze szczególnym uwzględnieniem produktów zawierających żelazo. Jednym z bogatych źródeł żelaza jest mleko matki i mleko modyfikowane, jednak na etapie rozszerzania diety potrzebne są już dodatkowe źródła tego składnika mineralnego. Jest to jeden z najważniejszych składników mineralnych mających wpływ na wzrost i rozwój dziecka. Ma wpływ na rozwój zdolności umysłowych niemowlaka, jego rozwój neurologiczny, a nawet na zachowanie. Zarówno dzieciom, jak i osobom dorosłym z niedoborami żelaza grozi anemia. Anemia u dzieci powoduje m.in. apatię, bladość skóry, osłabienie, zmęczenie, dekoncentrację. Dzieci z anemią cechuje także osłabienie układu odpornościowego i mogą mieć większe problemy w przyswajaniu wiedzy. Na koniec warto podkreślić, że dziecko z niedokrwistością ma mniejszy apetyt, co może niekorzystnie wpłynąć na proces rozszerzania diety.
Należy podkreślić również fakt, że niektóre dzieci mogą być bardziej narażone na niedobory żelaza w organizmie. Są to m.in. wcześniaki, dzieci z niską masą urodzeniową, dzieci z licznymi alergiami pokarmowymi, czy dzieci, których mamy w ciąży same miały anemię. Warto skonsultować z lekarzem zapotrzebowanie na żelazo w tych szczególnych przypadkach.
Źródła żelaza w diecie dziecka
Które produkty są bogate w żelazo? Możemy wyróżnić dwa rodzaje żelaza - hemowe i niehemowe. Źródłem żelaza hemowego są produkty pochodzenia zwierzęcego, takie jak mięso czy ryby. Żelazo niehemowe zaś znajdziemy w produktach roślinnych, np. kasze czy nasiona roślin strączkowych (choć produkty odzwierzęce również mogą zawierać niewielkie ilości żelaza niehemowego). To, co należy jednak wziąć pod uwagę przy wyborze źródła żelaza to jego przyswajalność - hemowe bowiem jest wchłaniane około 10 razy lepiej przez organizm. Oznacza to, że decydując się na produkty roślinne zawierające żelazo, należy zjeść ich po prostu więcej.
Przyswajalność żelaza
Jeżeli chcemy zwiększyć przyswajanie żelaza, warto zestawić je z produktami bogatymi w witaminę C, poprawiają one jego przyswajalność. Przykład? Do ugotowanej wołowiny podaj pokrojoną w słupki paprykę lub posyp ją natką pietruszki. Proste i pyszne! Nie zapominajmy także o tym, że możemy ze sobą połączyć dwa źródła żelaza (hemowe i niehemowe), na przykład rybę z brokułami. Kaszka bogata w żelazo to kaszka z amarantusa – warto podawać ją w towarzystwie owoców bogatych w witaminę C – polecamy naszą czarną porzeczkę w Różdżce Smaku.
Tak, jak witamina C świetnie współgra z żelazem, tak należy zwrócić uwagę na produkty, które mogą utrudnić jego wchłanialność. Przykładem produktów utrudniających wchłanianie żelaza są te bogate w błonnik. Błonnik, choć zdrowy i niezwykle ważny dla układu trawiennego, może blokować wchłanianie takich składników mineralnych, jak wapń, żelazo czy cynk.
Kolejnym związkiem chemicznym, na który warto zwrócić uwagę jest kwas fitynowy. Ten związek chemiczny obecny jest m.in. w płatkach owsianych, kukurydzy czy ryżu. Spożywanie produktów, które są bogate w tzw. fityniany, może mieć wpływ na przyswajalność żelaza i innych składników mineralnych.
Do grupy związków niesprzyjających wchłanialności żelaza należą także polifenole. Choć są związkiem przeciwutleniającym i wspomagają pracę układu krwionośnego, niestety nie z żelazem nie idą w parze. Źródłem polifenoli są m.in.: orzechy, winogrona, jagody czy kakao. Na koniec należy wskazać taniny, które występują głównie w kawie i herbacie. Dlatego też spożywając posiłki bogate w żelazo, należy popijać je wodą! Herbata bowiem ogranicza wchłanianie żelaza aż do 70% (!)
Przygotowując niniejszy artykuł posiłkowaliśmy się wiedzą Małgorzaty Jackowskiej i Zuzanny Wędołowskiej, autorką bloga Szpinak robi bleee.
Aneta Boritzka
Nie wiem dlaczego ale wciąż mam opór przed podaniem orzechów mojemu dziecka. Raczej nie jest uczulony, ale są takie czasy, że boję się ryzykować (trudno dostać się do lekarza)
Joanna Góral
Zwykle dodaję zmielone orzechy lub siemie lniane do każdej kaszki jako źródło tluszczu. Czy to oznacza że nie powinnam tego robić? Z czym w takim razie podawac, z oliwą z oliwek? Nie wiem czy to nie zepsuje smaku kaszki...