Ananas, banan, mango i inne owoce egzotyczne dla dziecka

Owoce egzotyczne czyli jakie?

Owoce egzotyczne to umowna nazwa dla wszystkich owoców, które są sprowadzane z „dalekich krajów”, czyli najczęściej z klimatu tropikalnego i subtropikalnego. Do najbardziej popularnych w Polsce należą banany, ananasy, mango, pomarańcze, grapefruity, pomelo, cytryny, kiwi, awokado. Coraz częściej można znaleźć w sklepach: świeże figi, granaty, marakuje, papaje czy liczi. Do najmniej odkrytych w Polsce, ale dostępnych w niektórych supermarketach w Polsce należą: granadilla, gruszka nashi, gujawa, karambola, kaki, kiwano, kumkwat, longan, mangostan, pitaja (smoczy owoc), tamarillo. Warto przynajmniej raz spróbować każdego z nich, a jeśli nigdy o nich nie słyszeliście – może rodzinnie obejrzycie je na początek w internecie i docenicie ich przeróżne kolorowe formy i kształty? Jeśli spotkacie je później w podróży lub w sklepie, będziecie wiedzieć co to takiego!

Owoce egzotyczne – właściwości

Jak wszystkie owoce, również te egzotyczne dostarczają głównie węglowodanów, błonnika oraz witamin i antyoksydantów. Wspierają bilansowanie diety pod kątem witaminy C, potasu, magnezu czy włókna pokarmowego jednocześnie nie dostarczając zbyt wielu kalorii. Najbardziej kalorycznym owocem i jednocześnie wyjątkowym przez znacząco wyższą zawartość kwasów tłuszczowych jest awokado. Jedno, ważące około 140 g, zawiera około 240 kcal i 20 g tłuszczu przy jedynie 6 g węglowodanów! Dla porównania 1 pomarańcza, po obraniu ważąca około 240 g, to tylko 113 kcal, niecałe pół grama tłuszczu i ponad 20 g węglowodanów. Jednak jak wskazują badania dodawanie do diety owoców, w tym nawet awokado (choć efekt jest trochę mniejszy), może pomóc kontrolować prawidłową masę ciała oraz wspierać jej redukcję przy nadwadze i otyłości. Banany kojarzone z produktami wysokocukrowymi nie mają tak naprawdę bardzo dużo węglowodanów w porcji – jeden banan to około 115 kcal i 25 g węglowodanów. Jeśli chcemy, aby był słodszy i łatwiej strawny – wybierajmy te dojrzałe, z lekko ciemniejszą skórką. Banany mniej dojrzałe, o lekko zielonej skórce sprawdzą się dla osób z problemami z gospodarką glukozy. Mango oprócz folianów, witaminy C zawiera duże ilości beta-karotenu, czyli prowitaminy A. Wyjątkowo ciekawe związki ponadodżywcze kryją się jednak w ananasie – bromelaina i papaina np. pomagają trawić białka, dlatego dodatek tego owocu do potraw może zwiększyć strawność dania. Warto także zauważyć, że 100 g ananasa czy mango zawierają połowę dziennego zapotrzebowania na witaminę C i bardzo efektywnie zwiększają wchłanianie żelaza z produktów takich jak zboża pełnoziarniste czy strączki. 

Oprócz składników, na które człowiek ma konkretne zapotrzebowanie, owoce egzotyczne są też źródłem związków bioaktywnych, o korzystnym, udokumentowanym wpływie na zdrowie. Karotenoidy, flawonoindy, luteina, kumaryny i inne antyoksydanty korzystnie wpływają na rozwój i długofalowe zdrowie dziecka. Należy również pamiętać, że soki owocowe nie są odpowiednikiem surowych owoców, a w pierwszym roku życia są wręcz niezalecane dla dzieci. W kolejnych latach życia możesz podawać dziecku sok owocowy w niewielkich ilościach, ale nie traktuj soku jako równoprawnego zamiennika świeżych owoców ani wody.

Owoce egzotyczne- czy są to odpowiednie owoce dla niemowlaka?

Owoce egzotyczne, tak jak inne owoce można wprowadzać do diety dziecka od początku rozszerzania diety, czyli około 6 miesiąca życia. Najbardziej istotne jest dbanie o różnorodność produktów w diecie. Warto zadbać o to, by często proponować dzieciom warzywa i owoce oraz dawać przykład i samemu spożywać te produkty.

Owoce egotyczne a alergie u dzieci

Owoce egzotyczne mogą być przyczyną alergii u dzieci. Alergeny owoców egzotycznych, zwłaszcza cytrusów, mogą powodować objawy ze strony układu pokarmowego, oddechowego, a także w postaci zmian skórnych, na drodze pokarmowej, wziewnej i kontaktowej. Alergie na cytrusy mogą być IgE zależne lub IgE niezależne. Diagnostyka alergii pokarmowych związanych m.in. z cytrusami nie jest łatwa ze względu na liczne reakcje krzyżowe z alergenami z innych źródeł. Dla przykładu częstym alergenem krzyżowym dla nasion pomarańczy są orzechy nerkowca oraz orzeszki ziemne. Miąższ pomarańczy może krzyżowo alergizować z oliwą z oliwek lub brzoskwinią a np. banan - z gumą lateksową. Najczęstszymi objawami są objawy ze strony przewodu pokarmowego (biegunki, zaparcia, refluks żołądkowo-jelitowy, wymiotów, a u dzieci także kolką niemowlęcą), skóry i tkanki podskórnej i mniej częste objawy ze strony układu oddechowego (alergiczny nieżyt nosa, astma). Jeśli zaobserwujesz niepokojące objawy u swojego dziecka, koniecznie skontaktuj się z lekarzem w celu diagnostyki alergii. W takim razie: od kiedy cytrusy dla niemowlaka? Należy pamiętać, że rekomendacje nie zalecają prewencyjnej eliminacji produktów spożywczych u dzieci w celu uniknięcia rozwinięcia alergii pokarmowej. Wiele wskazuje na to, że opóźnienie wprowadzania potencjalnych alergenów do diety naszych pociech (bądź niepotrzebna, prewencyjna ich eliminacja z diety kobiety ciężarnej i karmiącej piersią) może nawet zwiększyć ryzyko wystąpienia alergii pokarmowych u dziecka!

Jak wprowadzać owoce egzotyczne do diety niemowlaka?

Owoce egzotyczne wprowadzamy do diety niemowląt na takich samych zasadach jak inne owoce – ważne, aby forma była dostosowana do wieku i możliwości dziecka. Większość owoców egzotycznych jest miękka, więc można podać je w odpowiednio przygotowanych kawałkach. Dobrze wprowadzać je pojedynczo, np. w postaci musu lub miękkich kawałków, a dopiero za kolejnym podaniem łączymy je w potrawy, np. dodając do kaszki, koktajlu lub sałatki. Banan świetnie sprawdzi się jako zamiennik cukru w wypiekach i potrawach mącznych. Warto wypróbować placki z bananem dla niemowlaka. Awokado można wykorzystać jako pastę kanapkową lub element dressingu. Mango, kiwi i cytrusy nadają się zarówno jako element owsianki, dodatek do kaszki, ale także przekąska w ciągu dnia (np. podać można je z odrobiną masła orzechowego lub obtoczone w EksPandach).

Oczywiście jedną z form podania mogą być również owoce suszone lub liofilizowane, warto jednak tłumaczyć dziecku, skąd wynika różnica w wyglądzie owocu świeżego i liofilizowanego co może być ciekawą lekcją fizyki w naszej kuchni.

Bardzo polecamy Wam wypróbowanie nowego produktu HELPA Bio Tropikalnych Różdżek Smaku. W magicznej formie pyłu czekają nowe owoce - banan, mango i ananas! Można je dodać do kaszki, jogurtu naturalnego lub posypać nimi placuszki i inne dania.

Podsumowanie

Owoce egzotyczne są wartościowe i smaczne. Mogą być świetną alternatywą dla owoców bliższych naszemu klimatowi zwłaszcza zimą, kiedy rodzimych, świeżych owoców dostępnych jest mniej rodzajów. Niektóre z owoców egzotycznych takich jak banan, pomarańcze, kiwi, ananas czy awokado są już znane i lubiane. Warto poznawać nowe owoce, ich egzotyczne nazwy i kształty, kolory, zapachy i smaki. To może być dobra okazja, by porozmawiać z dziećmi na temat pochodzenia tych produktów czy sposobu ich uprawy. Stają się wtedy nie tylko wartościowe odżywczo, smaczne, ale także ciekawe! Czy wiesz jak rośnie awokado? Jak wygląda hodowla ananasów? Owoce egzotyczne mogą być elementem kulinarnej podróży nawet w szary dzień!

Piśmiennictwo

1. Karczewska i wsp. 2018: Alergia na cytrusy. Alergia Astma Immunologia 2018, 23 (3): 215-220 Piśmiennictwo

2. Szajewska i wsp., 2021: Zasady żywienia zdrowych niemowląt. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Gastroenterologii, Hepatologii i Żywienia Dzieci, „Standardy Medyczne. Pediatria” t.18, s.805-822