Wersje językowe
Kategorie wpisów
Bestsellery
Bio Kaszka Owsiana
Bio Kaszka Owsiana

16,18 zł

szt.
Batonik Truskawka
Batonik Truskawka

3,99 zł

szt.
Bio Kaszka Jaglano-Orkiszowa z Wanilią Burbońską
Bio Kaszka Jaglano-Orkiszowa z Wanilią Burbońską

15,23 zł

Cena regularna: 19,04 zł

Najniższa cena: 19,04 zł
szt.
Batonik Czarna Porzeczka
Batonik Czarna Porzeczka

3,99 zł

szt.
Bio Kaszka Jaglana
Bio Kaszka Jaglana

16,18 zł

szt.
Bio Kaszka 5 Zbóż
Bio Kaszka 5 Zbóż

12,94 zł

Cena regularna: 16,18 zł

Najniższa cena: 16,18 zł
szt.
Bio Owocowe Różdżki Smaku
Bio Owocowe Różdżki Smaku

19,04 zł

szt.
Bio Kaszka z Samopszy
Bio Kaszka z Samopszy

13,70 zł

Cena regularna: 17,13 zł

Najniższa cena: 17,13 zł
szt.
Batonik Kakao
Batonik Kakao

4,99 zł

szt.
Bio Manna Dawnych Zbóż
Bio Manna Dawnych Zbóż

17,13 zł

szt.
Szukaj po słowie kluczowym
Dieta roślinna dla dzieci i niemowląt 0
Dieta roślinna dla dzieci i niemowląt

Dieta wege od najmłodszych – jak rozszerzać dietę na diecie bezmięsnej?  

Zgodnie z obowiązującymi rekomendacjami pierwsze posiłki, inne niż mleko matki lub mieszanka mlekozastępcza, powinny być wprowadzane nie wcześniej niż po skończonym 17 tygodniu (początek 5 miesiąca) i nie później niż w 26 tygodniu (początek 7 miesiąca)1, a dokładny czas rozpoczęcia rozszerzania diety powinien być dostosowany w oparciu o indywidualne oznaki gotowości do wprowadzania pokarmów innych niż mleko (m.in. czy dziecko potrafi stabilnie siedzieć z podparciem lub bez, wykazuje zainteresowanie pożywieniem i próbuje samodzielnie wsadzić je do buzi, próbuje chwytać produkty jedzone przez rodziców). Te zalecenia nie różnią się  dla dzieci na diecie tradycyjnej i wegetariańskiej. Należy również pamiętać, że do 1 roku to mleko mamy lub modyfikowane jest podstawą diety dziecka niezależnie od sposobu rozszerzania diety ani produktów, które planujemy z niej eliminować.  

Czy dieta wegetariańska jest odpowiednia dla niemowląt i małych dzieci?  

Jeśli jest prawidłowo zbilansowana – to tak. Potwierdzają to stanowiska naukowe, m.in. Amerykańskiej Akademii Żywienia i Dietetyki2. Dieta ograniczająca mięso jest polecana przez ekspertów zarówno do spraw zdrowia, ale również środowiska, dlatego warto uczyć najmłodszych jak prawidłowo komponować posiłki bezmięsne, nawet jeśli nie planujemy diety ściśle wegetariańskiej. Z drugiej strony okres rozszerzania diety niesie wiele wyzwań i nierzadko obaw rodziców czy ich pociechy jedzą wystarczająco dużo i uzupełniają wszystkie niezbędne składniki nawet na diecie zawierającej mięso, stąd nie dziwne, że brak tego produktu w diecie często dodatkowo nasila ten niepokój. Należy zatem przede wszystkim starać się  przestrzegać ogólnych zasad rozszerzania i bilansowania diety niemowląt, a dodatkowo zastanowić się nad tym, dlaczego mięso można wprowadzać od początku rozszerzania diety, czyli źródłem jakich ważnych dla dziecka składników są produkty mięsne oraz jak skutecznie dostarczyć ich w inny sposób.  

Na co zatem należy zwrócić szczególną uwagę bilansując posiłki wegetarianina w okresie niemowlęcym i po 1. roku życia? Przede wszystkim na źródła: żelaza, białka, witaminy B12 oraz kwasów tłuszczowych omega-3. 

  1. Żelazo

    Jest niezwykle ważnym elementem diety już od samego początku jej rozszerzania, ponieważ zapasy tego składnika z okresu płodowego zaczynają się wyczerpywać około 6 miesiąca życia (a u niektórych dzieci nawet wcześniej). Jednocześnie w tym okresie zapotrzebowanie na ten pierwiastek znacząco wzrasta3. Należy podkreślić, że niezależnie od wybranej metody rozszerzania diety w każdym posiłku powinno znaleźć się źródło żelaza. W diecie tradycyjnej mięso jest jego bardzo dobrym, dobrze przyswajalnym źródłem, nie oznacza to jednak że nie można prawidłowo uzupełnić tego pierwiastka na diecie roślinnej4. Co prawda w roślinach występuje tzw. żelazo niehemowe, gorzej przyswajalne przez organizm, istnieją jednak sposoby na polepszenie jego wchłaniania. Aby lepiej przyswajać żelazo z roślin należy jego źródła – strączki, produkty pełnoziarniste, zielone rośliny liściaste, brokuły, nasiona słonecznika, orzechy nerkowca, suszone morele, figi i rodzynki – łączyć ze źródłami witaminy C (np. owocami, papryką czerwoną, brokułem, kapustą włoską). Sprawdzą się zatem posiłki takie jak owsianka z kiwi lub kuleczki z soczewicy z mielonymi orzechami i brokułem. Przez pierwsze 6 miesięcy rozszerzania diety (do 1 roku życia) warto jednocześnie unikać łączenia źródeł żelaza z produktami bogatymi w kakao oraz wapń5. Warto również podkreślić, że pomimo, że po zakończeniu pierwszego półrocza życia mleko mamy nie jest wystarczające do pokrycia rosnącego zapotrzebowania na żelazo (a poziom Fe w mleku nie jest zależny od diety mamy), rekomenduje się dalsze karmienie piersią ze względu na wysoką biodostępność tego pierwiastka z pokarmu kobiecego oraz obecność laktoferyny, zwiększającej jego wykorzystanie6

  1. Białko

    Rosnący i rozwijający się organizm dziecka potrzebuje pełnowartościowego białka, czyli zawierającego niezbędne aminokwasy, których organizm nie jest w stanie sam wyprodukować. Dostarczyć ich można nie tylko z mięsa i ryb, ale także z jaj (pod postacią jajek gotowanych na twardo, omletów, placuszków – dbając o całkowite ścięcie jajka), produktów mlecznych, takich jak twaróg, kefir czy jogurt (w tym typu „skyr” – wysokobiałkowy) oraz przez umiejętne łączenie produktów roślinnych – głównie strączków (soczewicy, fasoli, cieciorki, bobu, grochu) ze zbożami (kaszami, makaronami, komosą ryżową, pieczywem, naleśnikami i innymi produktami mącznymi). Zestawianie strączków ze zbożami gwarantuje uzupełnianie się niezbędnych aminokwasów i pełnowartościowość białka w posiłku, jednak warto podkreślić, że nie ma konieczności spożywania tych dwóch grup produktów jednocześnie7 (dopuszcza się np. podanie pasty z fasoli w jednym posiłku, a kaszy, makaronu lub pieczywa o innej porze tego samego dnia). Łączenie jest jednak dość nieskomplikowane od strony kulinarnej, więc warto zaplanować przynajmniej jeden taki posiłek w ciągu dnia, np. pieczywo/naleśnik z pastą z fasoli czy kaszkę z ciecierzycą. Produktem roślinnym zawierającym pełnowartościowy aminogram bez konieczności łączenia go z innymi produktami jest soja (i jej przetwory, w tym tofu), dlatego jest pożądanym produktem w diecie wegetariańskich dzieci i podobnie jak wszystkie inne strączki można wprowadzać ją od samego początku rozszerzania diety. 

 

  1. Witamina B12

    Jej źródłem na diecie tradycyjnej są głównie produkty odzwierzęce, w największej mierze - mięso. Żaden produkt roślinny nie stanowi źródła aktywnej witaminy B12. Czasem znaleźć można mylne informacje sugerujące, że spirulina, tofu, tempeh czy niektóre gatunki glonów mogą dostarczać tego składnika, ale nie tylko nie jest to prawda, ale stwierdza się wręcz, że wysokie spożycie tych produktów może zaburzać wchłanianie aktywnej formy witaminy B12, zafałszowywać wyniki badań krwi oraz utrudniać wykrycie niedoboru5. Do 6 miesiąca życia zapotrzebowanie na witaminę B12 jest całkowicie pokrywane z mleka, jednak po zakończeniu pierwszego półrocza życia niezbędne jest dostarczenie tej witaminy również z produktów uzupełniających. Stwierdza się, że eliminacja mięsa z diety lub nawet jego ograniczenie do < 3 porcji tygodniowo stwarza konieczność suplementacji witaminy B12, nawet pomimo spożycia jaj i nabiału w diecie. Dlatego przy stosowaniu diety wegetariańskiej lub ograniczającej mięso wraz z rozpoczęciem rozszerzania diety zaleca się jednoczesne wdrożenie suplementacji witaminy B12. Proponowane dawki to 5-25 mg/ dobę lub 200-300 mg/ tydzień9. Warto również dodać, że zawartość witaminy B12 w mleku mamy (jedynym źródle witaminy B12 przez pierwsze miesiące życia dziecka) jest zależna od jej diety – zatem jeśli mama karmiąca piersią stosuje dietę wegetariańską lub istotnie ogranicza spożycie mięsa i nie stosuje jednocześnie niezbędnej suplementacji, niedobór witaminy B12 u niemowlęcia może pojawić się już nawet po 2 miesiącu życia8. Zaleca się zatem: suplementację wege-mam karmiących piersią (zwłaszcza w pierwszym półroczu życia dziecka), jak również niemowląt i małych dzieci, niespożywających mięsa, wdrażając u nich suplementację od pierwszych dni rozszerzania ich diety.  

 

  1. Kwasy tłuszczowe omega-3

    To one są niezwykle istotne dla prawidłowego rozwoju układu nerwowego dziecka. Do 6 m-ca życia źródłem niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych omega-3 powinno być dla dziecka mleko – mamy lub modyfikowane, fortyfikowane o ten składnik. Jeśli mama karmi piersią powinna suplementować min. 200 mg DHA na dobę, a przy niskim spożyciu ryb w diecie: 400-600 mg DHA/ dobę. Po 6 miesiącu życia dziecka źródłem omega-3 powinno być już nie tylko mleko, ale także produkty uzupełniające, ale jeśli dziecko nie jest już karmione mlekiem i nie je 1-2 porcji ryb tygodniowo, zaleca się suplementację 100 mg DHA dziennie10, 11.  

 

Należy pamiętać, że niezależnie od metody rozszerzania diety, wprowadzając posiłki uzupełniające nadal należy kontynuować karmienie piersią na żądanie. Ważne jest, aby w diecie małych dzieci unikać produktów wysokoprzetwotrzonych, bogatych w sól, cukier dodany oraz smażonych. Unikajmy produktów o niskiej gęstości odżywczej takich jak ciasteczka/herbatniki dla dzieci, słodzone słoiczki i kaszki, wafle kukurydziane – są w prawdzie „wegetariańskie”, ale zajmują miejsce w małym żołądku dziecka, a nie dostarczają jednocześnie niezbędnych składników pokarmowych. Opierając dietę o tego typu produkty, niezależnie czy Twoje dziecko je mięso czy też nie – narażasz je na wystąpienie niedoborów żywieniowych.

Pamiętajmy również, że pierwsze 24 miesiące życia dziecka to okres tzw. programowania metabolicznego, w czasie którego regulują się mechanizmy endokrynne, praca narządów wewnętrznych, ale także upodobania żywieniowe. Zgodnie z podziałem kompetencji rodzica i dziecka podczas rozszerzania diety – rodzic, jako osoba świadoma, posiadająca niezbędną wiedzę w zakresie żywienia, decyduje CO podać dziecku, ale to dziecko decyduje CZY i ILE zje z zaproponowanego mu posiłku. Wykorzystajmy zatem ten czas i zadbajmy, aby proponować naszym dzieciom wartościowe posiłki, które zjadajmy w atmosferze szacunku i wzajemnej tolerancji. Wpływa to bowiem na budowanie korzystnej relacji z jedzeniem, a to często ważniejsze niż kolejna porcja warzyw na talerzu Twojego malucha.  

 

Artykuł rozpoczyna trzecią edycję kampanii "Rozszerzanie Diety z HELPĄ", która w pełni poświęcona jest diecie roślinnej.

Zapraszamy na stronę główną kampanii, w której znajdziecie cel, misję i założenia kampanii oraz wszystkie artykuły i przepisy powstałe w poprzednich edycjach.

Bibliografia: 

  1. M. Fewtrell i in., Complementary feeding. A position paper by the European Society for Pediatric Gastroenterology, Hepatology, and Nutrition (ESPEGHAN) Committee on Nutrition, “Journal of Pediatric Gastroenterology and Nutrition” 2017, t.6491), s. 119-132. 

  1. Melinda V, Craig W., Levin S. Position of the Academy of Nutrition and Dietetics. Vegetarian diets, “Journal of the Academy of Nutrition and Dietetics”, 2016, t. 116(12), s. 1970-1980 

  1. Dobrzańska A., Pleskaczyńska A., Profilaktyka niedoboru żelaza u dzieci – standard postępowania, Standardy Medyczne. Pediatria 

  1. Baker R.D., Greer F.R., The committee on nutrition, diagnosis and prevention of iron deficiency and iron-deficiency anemia in infants and young children (0-3 years of age), “Pediatrics” 2010, t. 126(5), s.1040-1050; WHO, Iron deficiency anaemia. Assessment, prevention, and control. A guide for programme managers, 2001 

  1. Komsta M., Lech-Fitowska M., Matyjak D., Szpak M., Rozszerzanie diety niemowląt, s. 113, Wydawnictwo Wymagające, Warszawa 2021 

  1. American Academy of Pediatrics, Iron fortification of infant formulas, “Pediatrics” 1999, t. 104(1) 

  1. V.R. Young, P.L. Pellett, Plant proteins in relation to human protein and amino acid nutrition, “The American Journal of Clinical Nutrition” 1994, t. 59(5), s.1203-1212. 

  1. Akcaboy M. I in., Vitamin B12 deficiency in infants, “The Indian Journal of Pediatrics”, 2015, t.82(7), s. 619-624. 

  1. Kibil I., Wege. Dieta Roślinna w praktyce, red. nauk. D. Gajewska, Warszawa 2018 

  1. Socha P., Suplementacja DHA w kluczowych okresach życia – jak w praktyce realizować polskie i międzynarodowe zalecenia, „Standardy Medyczne. Pediatria” 2013, t. 10, s.521-526.  

  1. Czajkowski i in., Stanowisko Grupy Ekspertów w sprawie suplementacji kwasu dokozaheksaenowego i innych kwasów tłuszczowych omega-3 w populacji kobiet ciężarnych, karmiących piersią oraz niemowląt i dzieci do lat 3, Pediatria Polska, 2010, t. 85(6), s. 597-603. 

 

 

Komentarze do wpisu (0)

do góry
Sklep jest w trybie podglądu
Pokaż pełną wersję strony
Sklep internetowy Shoper Premium